Rezonans Bozukluğu
Rezonans konuşma sırasında ağız ve burundan geçen havanın şekillenmesi durumudur.
M, n, nq sesleri için havanın burundan direkt olarak gelmesi gerekir. Diğer tüm sesler ise yumuşak damağın yukarı ve aşağı hareket edip nazal boşluğu kapatması ve böylece havanın ağıza yönelmesi ile meydana gelir. Eğer bu kapanmayı sağlayan velofarengeal valve denilen yapıda bir şekilde yetmezlik olursa rezonans bozukluğu meydana gelir. Yetersiz kapanma (velofarengeal yetmezlik) yapısal anomalilerden meydana gelir. Yarık damak nedeni ile olan açıklıklar, büyük adenoidler bademcikler, nazal boşluğun ödemi veya kısa damak gibi durumlar velofarengeal yetmezliğe neden olan anomalilerdir. Ayrıca damak hareketlerinde soruna neden olan zayıflıklar paralizi gibi nöromusküler hastalıklar ve travmalarda yetmezlik görülür.
REZONANS BOZUKLUKLARININ SEMPTOMLARI
Semptomlar hafiften şiddetliye kadar değişir. Şiddetli olduğu durumlarda konuşma zor anlaşılır. Bunlar:
1) Aşırı nazal ses (hipernazalite)
2) Konuşma sırasında hava sesi duyulması (nazal emisyon)
3) Sesin normalden daha az nazal olması (hiponazalite-denazal): Soğuk algınlığındaki sese benzer.
DEĞERLENDİRME VE TEDAVİ
Konuşma bozuklukları uzmanı yanısıra KBB ve nöroloji doktorları tarafından da değerlendirilmelidir.
KBB doktoru endoskop ile ağız, burun ve boğaz boşluklarının yapısını, yumuşak damağın hareketlerini inceler. Konuşma bozukluğu uzmanı hastanın tıbbi hikayesini alır. Alerji, kulak ve boğaz enfeksiyonlarını sorgular. Farklı ses, kelime ve cümlelerde rezonans ve nazal emisyon değerlendirmesi yapar. Rezonans bozukluğu tedavisi tanıya göre düzenlenir. Gırtlak duvarlarını ve damağın hareketlerini güçlendiren, koordinasyonu sağlayan egzersizler uygulanır. Çeşitli korunma uygulamaları ile damağın pozisyonu ve konuşmaya adaptasyonu sağlanır. Alerji, yarık damak, aşırı büyük bademcikler gibi durumlarda tıbbi ve cerrahi müdahaleler gerekebilir.