Özel Öğrenme Güçlüğü Destek Eğitim Programı
Öğrenme Güçlüğü Nedir?
Öğrenme güçlüğü, konuşma, dinleme, okuma, yazma, akıl yürütme ve matematik yeteneklerinin kazanılmasıyla birlikte ortaya çıkan bir gelişim bozukluğudur. Öğrenme güçlüğü, merkezi sinir sistemi işleyişindeki bir bozukluk neticesinde oluşabileceği gibi doğuştan gelen bir sorunda olabilir. Okulöncesi eğitim ile başlayan öğrenme süreci çocukta var olan öğrenme bozukluğunun gün yüzüne çıkmasına neden olmaktadır. Öğrenme sürecinde bireyin bilgi ediniminde görülen güçlük ve öğrenme alanlarındaki işlev bozuklukları; bireyde öğrenme güçlüğünün varlığını işaret etmektedir.
Öğrenme Güçlüğünün Çeşitleri Nelerdir?
- DİSLEKSİ
Öğrenme güçlüğünün türlerinden biri olan disleksi, okuma bozukluğudur. Hiç okuyamama, atlama, ekleme, ters çevirme, heceleyerek okuma ve harfleri karıştırma gibi geniş bir yelpazeye sahiptir.
- DİSGRAFİ
Disgrafi, yazı yazma zorluğudur. Disgrafi problemi olan kişilerde yazılı anlatım yeteneği oldukça zayıftır. Karmaşık, düzensiz ve okunması zor el yazısına sahiptirler. Birbirine benzeyen harf ve sayıları birbirine karıştırırlar.
- DİSKALKULİ
Öğrenim bozukluklarından bir diğeri olan diskalkuli, matematik becerilerindeki zorluğu ifade eder. Yanlış hesaplamalar, zor öğrenme, tersten işlem yapma, sayıları ezberlemede zorluklar ve problemleri anlamakta zorlanma gibi durumlar görülür.
Öğrenme Güçlüğü Belirtileri Nelerdir?
- İşitsel ve görsel algı problemleri yaşarlar.
- Renkleri, sayıları ve harfleri öğrenmede güçlük yaşarlar.
- Harflerde ve rakamlarda şekilsel hata yaparlar.
- Saati öğrenmede zorlanırlar ve zamanı karıştırırlar.
- Dikkat problemi yaşarlar.
- Zamanı iyi kullanamazlar.
- Düşünmeden davranırlar.
- Motor ve el-göz koordinasyonları zayıftır.
- Dil gelişimleri gecikmiştir.
- Kendilerini ifade etmekte zorlanırlar.
- Bazılarında hiperaktiflik (aşırı hareketlilik) görülürken, bazılarında hipoaktiflik (çok yavaş hareket etme) görülür.
- Organizasyon bozukluğu vardır.
- İletişim sorunu yaşarlar ve arkadaşları ile iyi geçinemezler.
- Mantık yürütmede zorluk yaşarlar.
- Sağ-sol ayırt etmede güçlük söz konusudur.
Öğrenme güçlüğü belirtileri kişiden kişiye değişkenlik gösterebilir. Öğrenme güçlüğünü işaret eden temel belirtilerin yanı sıra dikkat eksikliği ve hiperaktiflik gibi durumlarda öğrenme güçlüğüne eşlik edebilir.
Öğrenme Güçlüğü Tanılama Süreci Nasıldır?
Bu süreç, sınıfta öğrenme problemleri yaşanması ile başlar ve klinik, psikometrik aşamalarla tamamlanır. Değerlendirme sürecinde kullanılan testlerin başlıcaları WISC-R, WISC-IV, CAS, Stanfort-Binet, Bender-Gestald görsel-motor algı testleridir.
Öğrenme Güçlüğü tanısı konuluncaya kadar geçen süreci kısaca özetlemek gerekirse;
- Öğretmen ve/veya aile tarafından öğrenme probleminin fark edilmesi,
- Öğretmen ve Rehber öğretmen tarafından bireysel öğrenme özelliklerinin değerlendirilip, çocuğa özel planlama yapılması,
- Bu aşamada halen sonuç alınamamışsa çocuğun tıbbi değerlendirilmesi, öğrenme sorunu yaratabilecek başta görme ve işitme olmak üzere tıbbi durumların araştırılması,
- Tıbbi bir sorun yoksa çocuk psikiyatrisine yönlendirilmesi, tıbbi tanısal değerlendirmelerin yapılması,
- Rehberlik Araştırma Merkezi yardımı ile çocuğa okulunda verilebilecek destek eğitimlerin sağlanması,
- Özel Eğitim Merkezine başvuru ve bireysel eğitim planı hazırlanması ile Destek Eğitime başlanması.
Öğrenme Güçlüğü Nasıl Tedavi Edilir?
Öğrenme güçlüğü, özel uygulamalar ile eğitim gerektirmektedir. Bu eğitim okulda verilen eğitimden farklıdır. Çocuk normal bir okulda eğitimine devam ederken yanı sıra bireysel ya da grup halinde özel bir eğitime alınır.
Bu uygulamalar içinde çocuğun gelişimini yetersiz kılan psikolojik sürecin ya da süreçlerin belirlenmesi ve düzeltilmesi gerekmektedir. Süreç öğretimi, görsel, işitsel, dokunma ve kinestetik algının geliştirilmesini, bu algılara ait ayrımlaştırma, dikkat ve bellek, ardışıklık yeteneklerinin arttırılmasını, motor koordinasyon becerilerinin geliştirilmesini içermektedir. Ayrıca fonetik farkındalığın arttırılması, dinleme, konuşma, okuma, yazma (dil) becerilerinin geliştirilmesi, kavram ve düşünme süreçlerinin gelişiminin desteklenmesi bu süreç eğitimi içinde yer almaktadır. Çeşitli algıları destekleyici ya da iyileştirici bu çalışmalar, akademik becerilerin eğitimi ile birlikte verilmektedir.
Öğrenme güçlüğünü ortadan kaldıracak bir ilaç tedavisi bulunmamaktadır. Ancak öğrenme güçlüğü ile birlikte dikkat eksikliği, aşırı hareketlilik gibi başka sorunlar eşlik ediyorsa bunlara ilaç tedavisi uygulanabilmektedir.