Aşırı kaygı nedeniyle kişinin sözel iletişimini kısıtlaması veya hiç iletişim kurmaması durumudur.Seçici konuşmazlık durumu olan kişilerde sözel iletişimi sınırlayan aşırı ankisiyete (kaygı) vardır. Şiddetli durumlarda kişi başkaları ile konuşamaz hale gelebilir. Bazen bu durum özel koşullarda görülürken bazen her koşulda görülür. Seçici konuşmazlığa genellikle çocukluk çağında rastlanır. Bu çocuklar bazı ortamlarda konuşmaz mesela okulda konuşmayıp diğer ortamlarda konuşuyor olabilirler. Sıklıkla beş yaşında ve çocuk anaokulu/okula başladığında fark edilir. Nedenleri arasında kaygı bozukluğu, özgüven yetersizliği, konuşma ve lisan problemi sayılabilir. BULGULAR Çocuğun konuşması beklenen ortamlarda (okul ,kreş, çocuk parkı) suskun olup diğer ortamlarda konuşuyor olması Konuşmazlık durumunun bilgi yetersizliği, lisanın yetersizliği ile ilgili olmaması Kekemelik gibi konuşma bozukluğu veya otizm spektrum bozukluğu, şizofreni ve diğer psikotik bozukluklarla ilişkili olmaması Belirtilerin en az bir aydır devam etmesi seçici konuşmazlık durumunu düşündürür. Bu çocuklarda aşırı utangaçlık, kaygı bozukluğu (sosyal fobi), sosyal utanma , sosyal izolasyon ve kaçınma davranışları gözlenir. TANI ve TEDAVİ Çocuklarda seçici konuşmazlık görüldüğünde pediatrist, psikiyatrist, psikolog ve konuşma bozuklukları uzmanından oluşan bir ekip tarafından değerlendirilmelidir. İşitme testleri, oral-motor muayene, dil ve konuşma testleri, aile görüşmeleri varsa bakıcı eğitici görüşmeleri yapılmalıdır. İfade edici dil becerileri, sözel ve sözel olmayan iletişim becerileri değerlendirilmeli çocuk uzmanla konuşmazsa evdeki konuşma becerilerinin videosu çekilebilir. Terapi çocuğun ve ailesinin ihtiyaçlarına göre belirlenir. İhtiyaca göre stratejiler belirlenir ve uygulanır . Konuşma Bozukluları uzmanı davranış terapi programını konuşma ve dil bozukluğu odaklı olarak oluşturur . Davranış terapisindeki uygulamalar: Kademeli maruz bırakma: Çocuk rahat konuşabildiği biriyle sohbet ederken odaya yani birinin girmesi. Yapılandırma: çocuğun iletişimini kolaylaştıracak davranışlar geliştirme (jest, mimik, fısıldama gibi) Kendine model olma: çocuğun rahat iletişim kurduğu durumları videoya çekip kendine gösterek özgüven sağlama bu davranışı konuşmadığı ortamlara aktarması için destekleme Dil ve Konuşma problemi varsa: *Konuşmazlığı artıran hedef problemleri düzeltme *Farklı kişilerle yapılandırılmış ortamlarda canlandırma aktiviteleri yapma Okulda öğretmeni ile işbirliği yapıp şu önerilerde bulunulur: *Çocuğun iletişimini artıracak gerginliğini azaltacak fırsatlar yaratılması *Çocuğun kendini rahat hissedeceği uyumlu küçük destek grupları oluşturulması *Çocuğun arkadaş grubunda önce konuşmasını gerektirmeyen aktiviteler (işaret, kart vb) içeren oyunlarla başlayıp sonra yavaş yavaş konuşma gerektiren hedefler eklenmesi *Çocuğun geliştirdiği konuşma becerilerini aile, öğretmen işbirliği ile diğer ortamlara taşımasının sağlanması